موزه بانک سپه گنجینهای به همتاست.
تهران تنها به شلوغیها و مشکلاتش ختم نمیشود.
این شهر، دیدنیهای ناپیدای فراوان دارد که بهخوبی میتواند اوقات خوشی را برایتان رقم بزند.
خیابان امام خمینی که پیشتر با نام سپه شناخته میشد حالا کمابیش ردپای گذشته را آشکار میکند.
موزه بانک سپه در ضلع شمال غربی مترو امام خمینی گنجینهای بیهمتاست که نابترین سکههای تاریخ بشری را به نمایش گذاشته است.
به محیط آرام آن که قدم گذاشتیم به ناگاه همهمه کودکان مدرسه و جستوخیزهای آنان فضا را آکنده کرده بود.
آقای بابک صدری معاون روابط عمومی و مدیر موزه بانک سپه و سرکار خانم صدیقه فروغیان از کارشناسان برجسته این موزه به استقبالمان آمدند و درباره این موزه و گنجینه آن توضیحاتی دادند.
سکهها تاریخ منجمد کسب و کار و تجارت پیشینیان
امروزه عادت کردهایم با سکه و اسکناس و یا یک کارت الکترونیکی معامله کنیم.
این روش از تجارت در روزگار باستان با انواع سنگهای مبادلاتی، صدف، نمک و قهوه انجام میشد.
بعد از مدتی حلقههای فلزی به چرخه مبادلات وارد شد تا اینکه سکه را به صورت گرد اختراع کردند.
زیرا جابهجایی تعداد زیادی از آن راحتتر بود. این توضیحات را خانم فروغیان از پیشینه این سکهها برایمان روایت میکند.
آنچه که موزه بانک سپه را از دیگر گنجینههای مشابه متمایز میکند وجود سکههای محلی و مرکزی نایاب و کمیابی است از دورانهای مختلف تاریخی که از ۸ قرن قبل از میلاد شروع میشود تا به امروز، سکههایی که زیر نور ویترینهای مقاوم این موزه، حیرت هر بینندهای را برمیانگیزد.
توضیحات خانم فروغیان ما را مطمئن میکند که با کارشناس مجربی در این موزه همراه هستیم.
او با تسلط کامل به دورههای مختلف تاریخی سکه، سکهشناسی را بخش مهمی از علم باستانشناسی توصیف میکند
این جا روشنگر رویدادهای مبهم و تاریک تاریخ پیشینیان است.
هسته اولیه تشکیل موزه بانک سپه
هسته اولیه تشکیل موزه بانک سپه در نیمه دوم دهه۳۰ خورشیدی به کوشش مدیرعامل وقت بانک سپه با خرید و جمع آوری آثار شکل گرفت.
با کمک خانم ملکزاده بیانی سکهشناس و برخی از مجموعهداران، سکههای تاریخی شناسایی و به نمایش درآمد.
در سال ۱۳۵۲ هجری خورشیدی موزه به صورت رسمی افتتاح شد.
طراح ساختمان ادارات مرکزی بانک سپه هوشنگ سیحون است.
همچنان که غرق در مشاهده سکهها و توضیحات فنی خانم فروغیان بودیم، متوجه شدیم اینها تنها تعداد بسیار محدودی است که به نمایش درآمده است.
موزه بانک سپه با داشتن بیش از بیست هزار سکه، یکی از مراکز مهم سکهشناسی جهان است.
مجموعه موزه بانک سپه، به لحاظ در برگیری سکههای نادر و شاخص در زمره جامعترین موزههای دنیاست.
همچنین سالانه میزبان بسیاری از گروههای دانشآموزی، دانشجویی، جهانگردان خارجی است.
اولین سکه ضرب شده در آسیای صغیر (ترکیه) با قدمت حدود ۸ قرن پیش از میلاد در موزه بانک سپه به نمایش درآمده است.
گالری سکه موزه بانک سپه بازدیدکنندگان را با سیر تکامل و تحول سکهها از شروع مبادلات قبل از کشف فلز، استفاده از شبه پولها و حلقههای مبادلاتی، نخستین سکههای ضرب شده آشنا میکند.
این سکهها چهگونه گردآوردی شدهاند؟
خانم فروغیان درباره نحوه گردآوری سکهها یادآوری میکند که در طی نیم قرن برخی از دانشپژوهان و فرزانگان برای گردآوری و شناسایی این مجموعه کوششهایی را آغاز نمودند، زندهیاد محمد مشیری مورخ و سکهشناس، با اطلاعرسانی به موقع به مسئولان دولت در گذشته، باعث جلوگیری از خروج بیش از پنج هزار سکه ارزشمند و تاریخی ایران شد، که از همان زمان ایده تشکیل موزه در این بانک شکل گرفت.
آثار هنرمندان در موزه بانک سپه
بیش از۵۰ عدد تابلو از نقاشان معاصر ایران وجود دارد که در دوره پهلوی دوم و پس از انقلاب، از هنرمندان خریداری شده است.
خانم فروغیان توضیحاتی را در ارتباط با تابلوها ارائه میدهد:
در گالری نقاشی موزه، تابلوهای زیبایی از نقاشان مشهور ایران وجود دارد.
اولین تابلو متعلق است به سهراب سپهری با سبک سوررئالیسم.
سهراب را به عنوان پیشکسوت این سبک در ایران میشناسند.
تابلو دیگر از ایران درودی نقاش برجسته ایرانی، منتقد هنری و استاد دانشگاه رشته تاریخ هنر است.
درودی پیرو مکتب فراواقعگرایی (سوررئالیسم) است.
آثاری از صادق تبریزی خوشنویس ایرانی و از پیشروان سبک نقاشیخط نیز به چشم میخورد.
تبریزی از پیشگامان مکتب سقاخانه شمرده میشود.
او آفریننده نخستین نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران بود.
اثر محسن سهیلی از شاگردان مستقیم کمال الملک از آثار شاخص موزه است.
همچنین تابلوهایی از رضا مافی، خوشنویس صاحبنام، سید محمد احصایی و ناصر اویسی نقاش ایرانی و از فعالان مکتب سقاخانه بر روی دیوار جا خوش کردهاند.
پس از مشاهده تابلوها، خانم فروغیان ما را به سمت آثاری دیگر هدایت میکند.
بانک سپه اولین بانک با سرمایه ایرانی است که در اردیبهشت سال ۱۳۰۴ تاسیس شد.
در ۲۴ اسفند ۱۳۰۴ نیز به طور رسمی اولین شعبه آن در شهر رشت دایر گشت.
در روزهای تعطیلات نوروزی که تهران معمولا خلوت است بازدید از موزه بانک سپه را از قلم نیاندازید.
نشانی موزه بانک سپه: میدان امامخمینی، طبقه همکف ساختمان ادارات مرکزی بانک سپه
متن کامل این گزارش را در هفتاد و ششمین شماره از ماهنامه سفر بخوانید.